Main content

Alert message

Қазақстанда мүгедек балаларға білім беру мәселелеріне арналған баспасөз конференциясы

Бүгін, 14 наурызда Алматыда Қазақстанда мүгедек балаларға білім беру мәселелеріне арналған баспасөз конференциясы өтті.                                                                                                                                                         

Баспасөз конференциясына Human Rights Watch мүгедектігі бар адамдар құқықтары жөніндегі бөлім директорының орынбасары Джейн Бьюкенен, Human Rights Watch Орталық Азия бойынша аға зерттеушісі Мир Ритман, студент Ақбота Оңғарова сөз сөйледі. 

Қазақстан Үкіметі мүгедектігі бар балаларға арналған жалпы білім беретін мектептерде инклюзивті білім беруге қолжетімділікті айтарлықтай кеңейтуге міндеттенді. Өкінішке орай, бүгінгі күні мүгедек балалардың көпшілігі басқалармен тең дәрежеде сапалы инклюзивті білім алмайды.                                                                                     

Human Rights Watch «Өмір жиегінде: Қазақстандағы мүгедектігі бар балаларға арналған білім беру» зерттеуі балалар үшін бірдей білім беруді қамтамасыз етуге қабілетсіздігі, мүгедектігі бар балалардың әлі де оқшауланып қалуы және стигматизацияға ұшырауы болашаққа деген әлсіз перспектива қаупін туғызады деуде.

 

Алланың берген сыйы мен сыны жайында ой, эксклюзивті мақала

        «Біз болмай қалған кезде олар қалай өмір сүреді? Біз өмірден өткен соң олардың өмірі қалыпты жағдайда болуы үшін қазір біз не істей аламыз?» т.с.с. сауалдар.
       «Бізден кейін» - «Сорос Қазақстан қорының» қолдауымен жүзеге асырылған журналисттер Петр Троценко мен Ботагөз Сейдахметованың жобасы қарапайым қазақстандық отбасыларының ғұмырнамасын баяндайды. Олардың өмірі Сіздің өміріңізден еш айырмашылығы жоқ: олар ел қатарлы жұмыс істейді және демалады, күліп-жылайды, дос болады және барлығы сияқты кикілжіңге де келеді. Сонымен қатар олар менталды денсаулығында мынадай ерекшеліктері бар - Даун синдромы, аутистік спектрдегі бұзылыстар және әртүрлі генетикалық тұрғыдан ауытқулары бар балаларын жақсы көреді.
   «Азамат әлеуеті» Жеке Қайырымдылық Қорының Президенті Сейсенова Алмагүл Дәулетқазықызының эксклюзивті мақаласы "Алланың берген сыйы мен сыны жайында ой" атты тақырыпта. Онымен келесі сілтеме арқылы таныса аласыздар: 
http://poslenas.tilda.ws/almagul_kaz

Қазақстанда Алғыс айту күні

Қазақстан қазіргі заманда көпұлтты отбасы – бұл кеңестік билік саясатынан туындаған бірнеше көші-қон толқындарының нәтижесі, сонымен қатар, республикаға әр жылдары тұтас халықтар жер аударылған. Президенттің айтуынша, осы халықтардың өкілдерін, вагондардан тікелей жалаңаш далаға түсіретін, ал өздері аса мұқтаж болған қазақ отбасылары оларды өздерінің саман үйлеріне қабылдаған. Мысалы, тек 20 ғасырдың басында Қазақстанға 1,1 млн. адам келді. Ресей, Украина және Белорусиядан келген адам, 1930-шы жылдары ұжымдастыру барысында мұнда 250 мың жайылған шаруаларды жатқызып, КСРО-ның барлық бұрыштарынан 1,2 млн.адам өнеркәсіптік объектілердің құрылысына көшті.

Бұл адамдардың қалайша өмір сүріп кетуі – бүкіл Қазақстан халқының зор еңбегі. Сондықтан бұл мерекені құру – бұл барлық этностардың бір-біріне және қазақтарға деген құрметі мен алғыстары.

      Бұл мерекенің негізгі ұрандарының бірі – «Өз тарихыңды есте сақта және мақтан ет». Ал осы күннің мақсаттарының бірі – өскелең ұрпақтың бойына толеранттылық сезімін, достықты және бір-бірін сыйлауды тәрбиелеу, сондай-ақ Қазақстандағы ұлтаралық келісім мен этносаралық келісімді нығайту. 

 

"Кемсітушілікке нөл" күні

Кемсіту – бұл «қысым жасау». Қазіргі ұғымда бұл сөз әр түрлі белгілер бойынша (әлеуметтік, діни, нәсілдік, ұлттық, жыныстық және т.б.) адамның құқықтарына қысым жасауды белгілеу үшін қолданылады және әр түрлі жолдармен жүзеге асырылуы мүмкін. Бұған барлық заманауи мемлекеттер өткен тарихи тәжірибесі дәлел. Олардың градациясы тіпті мемлекеттік деңгейде де қорлау мен құқықтарды шектеуге қарапайым әділетсіз қарым-қатынастан түрленеді.

Бұл жаңа мереке заманауи қоғамды – нәсілдік, ұлттық, діни, жыныстық, жас ерекшелігіне, қандай да бір әлеуметтік топқа жататынына қарамастан, олардың саяси және өзге көзқарастары мен наным-сенімдеріне қарамастан, басқа адамдарға төзімділікпен қарауға шақырады. Ол әркімнің толыққанды өмірге құқығы туралы еске салады. Сондықтан бүгінгі күннің міндеті – бұл мерекені құрған адамдар үшін және оның шеңберінде жобаларды іске асыруға шын ниетпен қатысатын адамдар үшін "абсолют" – оның ішінде кемсітушілік нөлге жеткенде, яғни мүлдем жоғалатын қоғам жағдайына қол жеткізу.

2014 жылғы 1 наурызда кемсітушілікке қарсы күрес мәселесі БҰҰ-да, ЮНЭЙДС бағдарламасы шеңберінде отырыстар мен форумдарда көтерілді. Белсенділер әлеуметтік желілерді пайдалана отырып, "кемсітушілік нөл" ережелеріне қол жеткізуге бағытталған идеялар мен іс-шараларды алға жылжытты. Адам құқықтарына қысым жасауға қарсы күрес жөніндегі науқанды қолдауға жекелеген мемлекеттердің үкіметтері, ал кейбір елдерде бизнес өкілдері кіреді. Бүкіл әлем бойынша концерттер, фотокөрмелер, кино көрсетілімдері, семинарлар өткізіледі, олардың тақырыбы кемсітушілік, соның ішінде АИТВ және ЖИТС-пен ауыратын адамдарға қатысты кемсітушілік проблемаларына байланысты болып келеді.

Шығыс Қазақстан облысына жұмыс сапары жөнінде ақпарат

Ағымдағы жылдың ақпан айының 22-нде Семей қаласында білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалар мен жасөспірімдердің ата-аналары/заңды өкілдері, мүгедектігі бар тұлғалар, мүгедектермен жұмыс істейтін ҮЕҰ өкілдері және басшылары, ынталы ата-аналар топтары, жалпы және арнайы мектептердің ұстаздары, арнайы және әлеуметтік педагогтары мен психолог мамандары, мемлекеттік органдардың өкілдері және басқа да мүдделі тұлғалармен кездесу мүмкіндігін жасаған Шығыс Қазақстан облыстық Білім басқармасының басшылығы және әріптес мамандар, Семей қаласындағы № 49 орта мектептің ұжымы мен "Дара" Қорының бастамасымен ашылған Психологиялық-педагогикалық түзету кабинетінің басшылығы мен мамандарына ерекше ықыласпен алғысымызды айтамыз. Кездесуге 200-ден аса адам жиналды.
Күн тәртібінде төмендегі мәселелер болғандығын мәлімдейміз: 
1. Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалар мен жасөспірімдерге педагогикалық, түзету және психологиялық қолдау көрсету жүйесі, оларды медициналық оңалту және әлеуметтік бейімдеу.
2. Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар азаматтарды кәсіби-еңбекке дайындау және одан әрі жұмысқа орналастыру.
3. Жоғарыда айтылған мәселелерге қатысты заңнамалық база. 
4. «Мүгедектігі бар тұлғалардың өмір сүру сапасын жақсарту бойынша Ұлттық жоспар» және Қазақстан Республикасының БҰҰ-ның «Мүгедектердің құқықтары туралы» Конвенциясының баптарына сәйкес міндеттемелерін орындауы туралы.
5. «ҚР-дағы әлеуметтік қызметтерді жаңғырту тұжырымдамасы».
6. Қазақстан Республикасында ақыл-ойында бұзылыстары және психикалық бұзылыстары бар тұлғаларға көрсетілетін баламалы және арнаулы әлеуметтік қызметтер туралы.